ZelfRedzaamheidsRadar +

Waarom de Zelfredzaamheidsradar+?

We stimuleren dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig blijven leven en de dingen kunnen doen die ze belangrijk vinden. De ZelfredzaamheidsRadar (ZZR) is daar een handig hulpmiddel bij. Met financiering van ZonMw en RVO hebben we samen met Laurens Thuiszorg, LOCOmotion, Scouters de ZelfredzaamheidsRadar nog cliëntvriendelijker gemaakt. ZRR+ had twee doelen:

• De zelfredzaamheid van cliënten vergroten met een vernieuwde radar die meer inzicht biedt in hun eigen mogelijkheden en wensen.
• De gespreksvaardigheden van zorgverleners verbeteren, zodat zij samen met de cliënt op zoek gaan naar wat hij of zij belangrijk vindt en hoe ze daarbij de zelfstandigheid kunnen vergroten.

Vernieuwde digitale ZelfredzaamheidsRadar 

In het project ZRR+ is de ZelfredzaamheidsRadar (ZRR) opnieuw gedigitaliseerd, zodat cliënten en mantelzorgers de radar zelf kunnen invullen. De ZelfredzaamheidsRadar bestaat uit 15 domeinen, zoals aankleden, mobiliteit en vrijetijdsbesteding, die ze een cijfer (tussen 1 en 5) kunnen geven. Als een cliënt op een bepaald domein lager scoort, ga je samen op zoek naar verbeteringen. 

Lees meer over de nieuwe ZelfredzaamheidsRadar en hoe je deze gebruikt. 

Wil je weten hoe je in 5 stappen de ZelfredzaamheidsRadar gebruikt? Lees de handleiding.

Koppeling naar tips en hulpmiddelen 

In de nieuwe radar verschijnen tips en hulpmiddelen in beeld als je op het domein klikt waarmee je aan de slag wilt, zoals op de website van Scouters. In twee webinars hebben we samen met ergotherapeuten, thuiszorgverleners en mensen met een beperking extra tips en trucs verzameld. En dan met name voor de domeinen: contact met anderen, leervermogen, lichaamstemperatuur, normbesef en ontspanning. 

Training in het positieve gesprek

Met het project ZRR+ verschuiven we de focus van ziekte (wat gaat niet) naar wat nog wel kan en wat de cliënt belangrijk vindt in zijn leven. Wat maakt het leven waardevol? We noemen dat het ‘positieve gesprek’, waarin naast aandacht voor dagelijkse zorg aandacht is voor welzijn en leefplezier. Voor zorgverleners is deze benadering soms nog wennen. Daarom hebben we in het project ZRR+ verschillende trainingsmaterialen ontwikkeld:

• In vier voorlichtingsfilmpjes leggen wijkverpleegkundigen van Laurens uit hoe de radar werkt. Ook geven ze tips om het positieve gesprek met de cliënt te voeren over de ingevulde ZRR. Bekijk de vier films:

Film 1: De ZelfredzaamheidsRadar ook voor u?

Film 2: De domeinen van de ZelfRedzaamheidsRadar; welke zijn dat en wat houden ze in?

Film 3 De ZRR; hoe vul je die eigenlijk in?

Film 4 Het positieve gesprek; hoe voer je dat gesprek?

• De bestaande e-learning over de ZRR is aangepast en uitgebreid met vragen over het positieve gesprek. Test je kennis met de vernieuwde e-learning. 
• Er is een praktisch, compact gesprekskaartje gemaakt als hulpmiddel bij een positief gesprek. Bekijk en download het gesprekskaartje.
• Uit een groot aantal thuiszorgteams van Laurens zijn drie zorgverleners geschoold in het positieve gesprek en het werken met de ZRR. Dit zijn korte, digitale scholingen. Die drie zorgverleners delen hun kennis vervolgens in hun team. Daar kunnen ze de films, het gesprekskaartje en de e-learning bij gebruiken.
• Bij de voorlichtingsfilms en de gedigitaliseerde ZRR ontwikkelden we nog een train-de-trainer programma over de ZRR en het positieve gesprek, zodat je zelf aan de slag kunt met de ZRR, de films en het positieve gesprek. Allemaal mogelijk gemaakt met subsidie van de stichting BMDR.

Lespakket incl. handboek ZelfredzaamheidsRadar en het positieve gesprek

Het voeren van gesprekken met cliënten over hun zelfredzaamheid is soms complex. Laurens werkt daarom met de ZelfredzaamheidsRadar, die de cliënt bij voorkeur zelf of met zijn naasten invult. Daarna voert de wijkverpleegkundige of de eerstverantwoordelijke zorgverlener het zogenaamde positieve gesprek. In dit gesprek staan de wensen van de cliënt centraal: wat is belangrijk voor de cliënt, wat hoopt hij te kunnen blijven doen/behouden en waar wil hij aan werken?

Laurens en VKI hebben een lespakket ontwikkeld met een handboek over de ZRR. Hierin staan miniworkshops en oefeningen die je in je team kunt gebruiken, bijvoorbeeld in een teamoverleg. 

• Bekijk het lespakket (alleen voor Premium-leden)

Informatiemateriaal voor cliënten

Voor cliënten ontwikkelen we een informatiebrochure en maken we een informatieve film, waarin uitgelegd wordt hoe de ZRR werkt en hoe ze deze kunnen invullen. Daarnaast gaan we onderzoeken of we de brochure en de radar kunnen vertalen in talen die in Rotterdam veel gesproken worden, zoals Turks en Arabisch.

We verwachten dat het werken met de ZRR+ zal leiden tot minder zorgafhankelijkheid van cliënten, met als resultaat: een efficiëntere inzet van de beschikbare zorgtijd. We gaan dit onderzoeken met een effectiviteitsstudie bij Laurens in 2024 en 2025.

In 2023 deed VKI al een verkennend onderzoek naar de ervaringen van vijf zorgverleners die deelnamen aan het ZRR+ project. Uit dit onderzoek komt naar voren dat de ZRR in combinatie met het Positieve Gesprek een persoonsgerichte benadering kan stimuleren en de eigen regie van cliënten kan vergroten. Lees hier het artikel dat we hierover hebben geschreven. 

Met de effectiviteitsstudie willen we breed verkennen welk type resultaten het werken met ZRR+ oplevert voor cliënten, zorgverleners, mantelzorgers en zorgorganisaties. En welke bevorderende en belemmerende factoren hierbij mogelijk een rol spelen. Met andere woorden: we willen onderzoeken of en hoe ZRR+ werkt, wat de effecten zijn en hoe we die in de toekomst kunnen maximaliseren. Uiteraard vind je de resultaten van deze verkenning tzt op deze website en via andere communicatiekanalen van VKI

Mail naar programmamanager Annemarie Klaassen, a.klaassen@vankleefinstituut.nl.

VKI stimuleert dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen leven. Bekijk tips van ons praktijkproject Zoveel mogelijk zelf blijven doen.

Bekijk hoe je met de Zelfredzaamheidsradar de zelfredzaamheid van jouw cliënt in beeld brengt.

In 2020 organiseerden we de conferentie Positieve gezondheid voor Laurens en Careyn. Lees hier het verslag van die dag en leer meer over positieve gezondheid.