Beter Af Met Minder (BAMM)

In de ouderenzorg zien we veel bewoners met moeilijk en onbegrepen gedrag. De richtlijn (Verenso) voor het voorschrijven van psychofarmaca schrijft voor dat:

▪    er een goede probleemanalyse van het probleemgedrag plaats moet vinden en gekeken moet worden of er alternatieven zijn voor psychofarmaca;
▪    er na voorschrijven van psychofarmaca goed gekeken moet worden naar effect en bijwerkingen van de medicatie;
▪    er zo snel mogelijk een plan gemaakt moet worden om de psychofarmaca af te bouwen;
▪    ‘zo nodig gebruik’ van psychofarmaca alleen in uitzonderlijke situaties plaats mag vinden.

Toch blijkt dat er ondanks deze richtlijn toch vrij gemakkelijk medicatie wordt voorgeschreven, waardoor de kwaliteit van leven afneemt. Een verzorgende IG heeft in het kader van het ontwikkeltraject Ongekend Talent hier onderzoek naar gedaan. Dit onderzoek heeft laten zien dat een praktische aanpak gericht op persoonlijke behoeften en psychosociale interventies tot resultaat kan hebben dat psychofarmaca verminderd of zelfs volledig afgebouwd kan worden. 

Het project Beter af met minder streeft naar het verbeteren van de kennis en praktijk rondom het inzetten, afbouwen en stoppen van psychofarmaca. Met als doel om de kwaliteit van leven van de bewoners te verbeteren en het gebruik van psychofarmaca te verminderen. 

Net als in het eerste onderzoek zullen verzorgenden/verpleegkundigen de kar trekken. Ze werken natuurlijk nauw samen met de naasten en de andere disciplines die bij de zorg van de bewoner betrokken zijn. Samen met de onderzoekers van Pluut & Partners gaan zij met actieonderzoek de verandering aanjagen: bewustwording creëren en het gesprek aangaan over psychofarmaca en de alternatieven daarvoor. Ook gaan zij met alle betrokkenen de signalen van moeilijk en onbegrepen gedrag in kaart brengen, de oorzaken onderzoeken en welke (psychosociale) interventies er zijn die dit gedrag kunnen beïnvloeden. De interventies worden in de praktijk uitgetest. 

Tegelijkertijd onderzoeken we of deze nieuwe aanpak in de praktijk werkt. Dit heet actieonderzoek; een aanpak waarin je tegelijkertijd leert en verandert. De kartrekkers zijn de actieonderzoekers die op hun eigen locatie met de teams aan de slag gaan. Zij volgen hiervoor eerst een training, waarin ze ook praktische handvatten krijgen om actieonderzoek uit te voeren. De kartrekkers zijn de ogen en oren van het team, verzamelen informatie en voeren acties uit. We doen dat iedere keer in kleine stappen, zodat we tussendoor bij kunnen sturen en goed kunnen kijken wat wel en wat niet werkt.

Naasten worden actief betrokken bij het maken van de persoonsgerichte analyse en het plan om de medicatie af te bouwen. Ook worden zij gevraagd een meer actieve rol op de afdeling op zich te nemen. Voor de verzorgenden betekent deze verandering van werkwijze namelijk dat zij meer tijd kwijt zijn met het maken van het plan én het toezicht op de bewoners tijdens het afbouwen. Dit terwijl zij al een hoge werkdruk hebben. Familieleden worden daarom gevraagd meer op de afdeling te zijn om de verzorgenden te ondersteunen. 

Om deze werkwijze na implementatie in de vier locaties verder te verspreiden bij Laurens en buiten Laurens wordt een train-de-trainer programma ontwikkeld waarmee andere locaties aan de slag kunnen. Ook wordt een handreiking ontwikkeld, waarmee de intervisiemethodes die in dit project gebruikt worden daar ook toegepast kunnen worden. 

Mail naar programmamanager Annemarie Klaassen, a.klaassen@vankleefinstituut.nl

Lees hier alle info over dit interessante project

Lees de ervaringen en resultaten van 8 mbo-zorgverleners na het project Onbekend Talent