Blog: Roddelen op de werkvloer (Zelforganiserende teams)

Ik kom veel in organisaties en overal wordt wel geroddeld. Soms wordt er zelfs alleen nog geroddeld en niet meer gecommuniceerd. Roddelen is menselijk. Ook in het dorp waar ik woon wordt geroddeld en in het dorp in Frankrijk waar ik op vakantie ga wordt ook even iedereen uit het dorp doorgenomen bij een glaasje wijn.

Is roddelen slecht? 

Onder roddelen versta ik dat je dingen zegt over iets of iemand terwijl diegene waar het over gaat, of diegene die over de situatie gaat, er niet bij is. Roddelen is heerlijk. We kunnen helemaal los gaan, juist omdat de persoon in kwestie het niet hoort. Roddelen is fijn, althans op het moment zelf. Later heb je soms spijt of een rotgevoel, omdat je de ander slechter hebt afgespiegeld dan hij of zij in werkelijkheid is. Of omdat je de situatie schromelijk overdreven hebt. Vaak is het prettige gevoel dus tijdelijk.

Maar waarom blijven we toch roddelen, terwijl het ons slechts tijdelijk een goed gevoel geeft en we achteraf soms spijt hebben? Vaak gaan we roddelen als uitlaatklep, omdat we ons machteloos voelen over een situatie die we niet kunnen veranderen of omdat we ons niet gehoord voelen. Dan creëren we medestanders. Door te roddelen bij het koffiezetapparaat of het glaasje wijn krijgen we de indruk dat de anderen er net zo over denken, doordat ze meeroddelen of gewoon omdat ze zwijgen. Wie zwijgt stemt toe. We voelen ons niet meer alleen in onze klacht, onze ongenoegens en onze frustraties. Roddelen geeft een valse schijn van macht en invloed. We voelen ons tijdelijk even beter en meer dan de ander waar we over roddelen.

Roddelen is niet erg en kan een uitlaatklep zijn als er veel spanning is. Vaak geven roddelgesprekken veel informatie over allerlei zaken die niet worden uitgesproken en wel belangrijk zijn. Als er in je team alleen nog maar geroddeld wordt en niemand meer zijn mond open doet tijdens het overleg heb je als team wel echt een probleem. Om een aantal negatieve effecten van roddelen te noemen:

• Je kunt problemen moeilijker oplossen. Ze worden niet meer benoemd.
• De personen over wie geroddeld wordt kunnen buiten de boot gaan vallen door negatieve verhalen. Dat is slecht voor de samenwerking en naar voor diegenen die het overkomt.
• Het wordt steeds onveiliger in het team. Mensen weten dat er over hen ook geroddeld kan worden. Wie is er nog te vertrouwen?
• Er gaat verkeerde informatie door het team en de organisatie.

Wat kun je zelf doen om het roddelen te verminderen of te stoppen in je team?

Er is moed voor nodig, maar de volgende acties kun je vanaf morgen meteen gaan doen:

• Check de roddel op waarheid: vraag waar de persoon die het verhaal vertelt het verhaal vandaan heeft en vraag of hij of zij de feiten gecheckt heeft bij de persoon om wie het gaat.
• Als het om kritiek gaat die niet tot de persoon in kwestie wordt gericht, maar aan jou wordt verteld, vraag je collega de kritiek te richten naar de persoon om wie het gaat en beëindig het gesprek.
• Doe zelf je mond open tijdens een vergadering over een heikele kwestie waar veel over geroddeld wordt, zeg dat je dit graag wil bespreken en dat je dit niet gemakkelijk vindt maar wel belangrijk.